leven lang heeft ingezet voor wat zij 'de rechten van het kind' noemde. Ze bedoelde daarmee dat het kind recht heeft op onderwijs en opvoeding die gericht is op een volledige en vrije ontplooiing, waardoor het kind de kans heeft een vrij en onafhankelijk mens te worden. Wij werken volgens de opvatting die zij ontwikkeld heeft: de Montessoriwerkwijze. Die heeft in de afgelopen 50 jaar veel modernisering ondergaan, maar de essentie is voluit overeind gebleven: het kind staat centraal. In het hierna volgende worden de kernpunten van haar visie uitgewerkt.

Leren en ontwikkelen

Activiteit is kenmerkend

 voor het leven en dus ook voor het kind: het is nieuwsgierig en wil de omgeving leren kennen. Die behoefte om te leren komt van binnenuit, maar het is de omgeving die prikkels leveren moet. De energie die het kind hierbij aan de dag legt heeft een scheppend karakter, het oefent voortdurend en langdurig. Het kind is daarin zeer actief; het kan heel goed aangeven waar het door geboeid wordt. Kinderen verschillen wezenlijk van volwassenen; zij hebben eigen behoeften en activiteiten. Deze komen tot uiting in periodes waarin een kind meer dan ervoor of erna ontvankelijk is voor het leren van bepaalde kennis en/of vaardigheden. Montessori noemt dat de gevoelige periode Daar sluiten we dan ook bij voorkeur op aan. Al die ontwikkelingen die het kind de eerste levensjaren doormaakt, vinden plaats in wisselwerking met de omgeving waarin het kind opgroeit. Ouders, broertjes en zusjes, andere familieleden, maar ook het land, de cultuur waar het kind in opgroeit, maken deel uit van 

die omgeving. Allerlei indrukken prikkelen het kind om zich te ontwikkelen. Het is belangrijk dat deze prikkels een positief karakter hebben. Een kind heeft behoefte aan veiligheid en liefde, maar ook aan interessante bezigheden waarmee hij de wereld kan ontdekken.

Zelfstandigheid

Montessori was van mening dat aan al deze energie een onbewuste doelgerichtheid ten grondslag ligt: het kind wil groot worden. De slogan 'help mij het zelf te doen' vervat dan ook de kern van het Montessori onderwijs en de Montessori opvoeding. De samenleving is ingewikkeld en voor kinderen niet onmiddellijk toegankelijk. De school helpt hen hier zicht op te krijgen. Het leert hen kiezen, biedt kennis en vaardigheden aan waardoor het kind die omgeving kan gaan verkennen. Het kind wil ook zelf minder afhankelijk en steeds zelfstandiger worden.

Dat proces van 'groot' worden moet het kind zelf doorlopen; niemand kan dat voor hem of haar doen. Daarom is het volgens Montessori zo belangrijk dat het kind de vrijheid krijgt om zijn omgeving te ontdekken en de dingen zelf te doen die het zelf ook kan. Het kind heeft daarbij de hulp van de volwassenen in zijn omgeving nodig.

Kosmisch onderwijs & cultuur op Montessori kindcentrum de Plotter.

Hulp van de ouders

Volwassenen kunnen het kind helpen door goed te kijken naar het kind, goed te kijken naar wat hij onderneemt en waar hij behoefte aan heeft. Zij kunnen het kind hulp bieden door goede voorwaarden voor ontwikkeling te scheppen. Ouders kunnen thuis een situatie creëren waarin het kind 'aan het werk kan'. Dit doen zij door activiteiten voor het kind mogelijk te maken. Dit doen ze ook door waar nodig grenzen te stellen. Montessori vindt het van belang dat de ouders in dit geheel oog krijgen voor het eigene van het kind, om het kind behoedzaam en liefdevol op weg te kunnen helpen naar een volledige ontplooiing van de persoonlijkheid. Om nog eens met Montessori te spreken: zij vatte de taak van de volwassene samen in de volgende woorden: “prikkelen tot leven, maar vrij laten in ontwikkeling”.

Leeromgeving

Ook op school scheppen de leerkrachten een leeromgeving waarin de kinderen materialen en activiteiten vinden die passen bij hun ontwikkeling en belangstelling. Hierdoor is de kans groot dat kinderen hun aangeboren nieuwsgierigheid behouden. De verschillen tussen kinderen en hun ontwikkeling vereisen een organisatie die de continuïteit van de ontwikkeling mogelijk maakt. Daarom zitten in een Montessorigroep, kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar. Zo kunnen zij van elkaar leren en elkaar helpen.

Eigen werkkeus

Tijdens het dagelijkse werken in de groep wordt tegemoet gekomen aan de spontane belangstelling en de kinderen kiezen hun eigen werk. De leerkracht let er op dat die keuze in de juiste verhouding staat tot de mogelijkheden (talenten en beperkingen) van het kind. Er zitten ook veel regels aan die vrijheid vast die het samen leren en leven in een groep mogelijk maken. Het is een vrijheid in gebondenheid!

Montessori materiaal

In het Montessori onderwijs neemt het materiaal waarmee de kinderen leren en zich ontwikkelen een belangrijke plaats in. Met concreet en symbolisch materiaal krijgt het kind inzicht in moeilijke en abstracte begrippen. Het materiaal nodigt uit om zoveel mogelijk zintuigen te gebruiken om de stof te verwerken. Het nodigt ook uit tot spontane herhaling van de handeling(en). Hierdoor en door de manier waarop kinderen ermee kunnen werken gaan ze echt in hun bezigheid op. Dit heeft een grote vormende waarde. Het materiaal is vaak ook zelfcorrigerend, waardoor de kinderen zonder inmenging van de leerkracht hun 'fouten' zelf kunnen ontdekken. Het materiaal ziet er aantrekkelijk uit. Het is voor kinderen uitnodigend en dat is precies waar het om gaat. Aan het eind van de middenbouw en bij het begin van de bovenbouw begint het materiaal plaats te maken voor een meer abstracte wijze van omgaan met de leerstof. Het materiaal maakt een vloeiende overgang mogelijk van concreet, via symbolisch naar abstract denkniveau.Daarnaast zijn er vernieuwende leermiddelen in onze montessori werkwijze ingevoerd.

Montessorionderwijs voor ieder kind

We begeleiden kinderen individueel. Daardoor biedt ons onderwijs goede ontplooiingsmogelijkheden voor ieder kind. Het rustige, stille, teruggetrokken kind krijgt een andere benadering dan het meer dynamische kind. Het kind dat zich moeilijk kan concentreren krijgt begeleiding gericht op verbetering van de werkhouding. Montessori onderwijs zoekt voor ieder kind naar de manier waarop het op school het best gedijt. Naast individuele lessen zijn er ook groepslessen. We begeleiden en stimuleren kinderen om samen met ons "eruit te halen wat erin zit".